Page 10 - Ponad słowami 3 - język polski, maturalne karty pracy, zakres podstawowy i rozszerzony

Karty pracy krok po kroku Lp. Cecha artysty – kapłana sztuki Związek z określoną postawą

1.

2.

3.

b) Wypisz z podanego fragmentu manifestu trzy przykłady sformułowań, które wskazują,
że Stanisław Przybyszewski wyznacza twórcy rolę kreatora w takim rozumieniu, w jakim
przedstawił ją w swoim tekście Wojciech Gutowski.

Wskazówka
Wyszukaj w tekście Stanisława Przybyszewskiego sformułowania, które potwierdzają kreacyjną moc artysty.

1.

2.

3.

Zadanie 5.
Przeczytaj fragment tekstu Gabrieli Matuszek.

Autor Confiteoru nie ogranicza się do odrzucenia tradycji kluczowej (realizmu i naturali-
zmu), co jest naturalnym gestem każdej nowej formacji literackiej, ale unieważnia całą tradycję
estetyczną. Proklamuje sztukę antymimetyczną [...] oraz wynikające z niej instrumentalne
1
cele: neguje wszelkie społeczne funkcje sztuki, jej potencję jako instrumentu poznawczego,
a zwłaszcza jej prawomocność w ocenie kryteriów etycznych. Sztuka nie ma być zapisem (od-
wzorowaniem) świata fenomenów, ale ekspresją transcendentalnego Ja i Absolutu [...]. [...]
[...] Przekaz artystyczny powstaje w stanie transu, podczas którego „dusza na zewnątrz wy-
bucha”. Przybyszewski stosuje do opisu aktu twórczego takie określenia, jak „rozmach”, „wy-
buch”, „potęga”, „błysk”, „natężenie”, „intensywność”, „energia” itp., antycypujące sztukę eks-
2
presjonistyczną, spontanicznie stymulowaną przez intuicję i emocje. Najważniejszą kategorią
estetyczną ekspresywizmu Przybyszewskiego staje się intensywność przeżycia. Nowa sztuka
(„sztuka wykrzyku duszy”) jest ekspresją […] Ja podświadomościowego i Ja duchowego, śladem
(zapisem) bezpośredniego wglądu w przestrzenie transendencji .
3
Gabriela Matuszek, Stanisław Przybyszewski – pisarz nowoczesny. Eseje i proza – próba monografii, Kraków 2008.

8